Toppers van Transdev: Hans Aldenkamp
“We zeggen wel eens dat men niet voor Burgers’ Zoo naar Arnhem komt, maar voor de trolleybussen. En toevallig komt de trolleybus langs de dierentuin,” zegt Hans Aldenkamp (60) lachend. Hans werkt al bijna 35 jaar bij het bedrijf en is al die jaren nauw betrokken geweest bij het Arnhemse trolleybusnetwerk. Sowieso heeft de elektrotechniek voor hem geen geheimen meer. “Ik begon op mijn 17e als elektricien en werkte aan allerlei projecten, van woningen tot grootschalige bedrijfspanden. Later werd ik bovenleidingmonteur, mijn eerste echte ervaring met de trolleybussen,” vertelt hij. Na jaren ervaring te hebben opgedaan bij Gemeente Vervoerbedrijf Arnhem en Connexxion, kreeg hij in 1999 de kans om in de rol van projectmanager te stappen; een functie die hij tot de dag van vandaag bekleedt, met veel plezier. “De trolleybussen hebben een geweldig rijke historie. Ze zijn dan ook echt een wezenlijk deel van Arnhem,” zegt hij trots.
"We rijden hier al 71 jaar elektrisch"
Daar waar vaak wordt gesuggereerd dat elektrisch rijden een relatief nieuwe technologie is, weten ze in Arnhem wel beter. “In 1949 werd hier de eerste elektrische trolleybus in gebruik genomen. Dat is 71 jaar geleden, zo lang hebben we hier al ervaring met de techniek,” vertelt Hans. Sindsdien zijn trolleybussen en Arnhem onafscheidelijk. “In het verleden is er wel eens onderzocht of er niet toch beter dieselbussen door de stad konden rijden, maar daar volgde een bijna unanieme ‘handen af van de bovenleiding!’ op,” lacht hij. Die eerste trolleybus uit ‘49 is inmiddels weer in zijn oude glorie hersteld door een groep liefhebbers en (oud) werknemers en is zelfs met enige regelmaat rijdend door de stad te zien.
Het Arnhemse trolleynetwerk is in Nederland een unicum: “dit is de enige stad in Nederland waar trolleybussen rijden. Ergens heel zonde, want deze techniek heeft ontzettend veel voordelen. Er zijn meerdere landen waar ze dat al ontdekt hebben en gelukkig wordt de trolleybus ook steeds vaker als volwaardige optie meegenomen in ontwikkelplannen in andere Nederlandse steden.” De kennis die in Arnhem wordt opgedaan wordt dan ook veelvuldig gedeeld met andere steden en zelfs landen. “Het verschil in kosten tussen het aanleggen van bijvoorbeeld een infrastructuur voor een tram en die voor een trolleybus is enorm. Daar kan tot wel een factor tien verschil in zitten, in het voordeel van de trolleybus. Ik ben dan ook blij dat deze techniek steeds meer serieus overwogen wordt.”
"De Trolleybus 2.0 kan elektrisch rijden zonder bovenleiding"
Je zou echter denken dat een trolleybus, net als een tram, niet flexibel inzetbaar is vanwege de afhankelijkheid van de bovenleiding. Toch kunnen de bussen zelfstandig stukken rijden zonder bovenleiding, een ontwikkeling die nu centraal staat voor Hans. “Onze bussen kunnen al met behulp van een dieselaggregaat ‘los’ van de bovenleiding rijden. Ideaal voor bijvoorbeeld omleidingen waar een stuk gereden moet worden dat niet is voorzien van een bovenleiding,” vertelt hij. “Voorheen moest er dan hele stukken tijdelijke bovenleiding geplaatst worden.” Toch heeft rijden op de aggregaat nadelen: “afgezien van de uitstoot kunnen we op de aggregaat ook slechts op lage snelheid rijden. Daarom hebben we sinds vorig jaar de eerste twee exemplaren van de Trolleybus 2.0 in gebruik, een trolleybus met een accupakket aan boord dat wordt opgeladen door het rijden onder de bovenleiding.” En dat opladen blijkt in de praktijk heel snel te gaan, legt Hans uit: “in een kleine kilometer rijden kunnen we al 60% tot 70% van het accupakket opgeladen hebben. Vervolgens kunnen we tot wel 20 kilometer losgekoppeld van de bovenleiding rijden. Dit biedt veel mogelijkheden voor het uitbreiden van het trolleynetwerk, maar dan zonder de bovenleidingen.”
In al die tijd dat Hans betrokken is bij het Arnhemse trolleynetwerk heeft hij het met eigen ogen zien groeien en vernieuwen. Met als persoonlijk hoogtepunt de ‘Hans Aldenkamp Paraplu’, oftewel de HAP-mast; een ingenieuze keerlus voor trolleybussen die in een woonwijk in Arnhem staat. “Maar er zijn zoveel mooie projecten geweest. Zo is er in 2003 bijvoorbeeld al getest met de Hydrotrolley, een trolleybus op waterstof. Deze techniek is door een aantal andere landen geadopteerd en wordt gezien als een goed alternatief voor rijden op stroom. Daarnaast betrekken we al heel lang lokale partijen bij de ontwikkeling en uitwerking van nieuwe ideeën. Niet alleen de gemeente, maar ook midden- en kleinbedrijf in de regio en zelfs de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN). Op deze manier blijft Arnhem innig verweven met ‘onze’ trolleybus.”